israil

Yeni Üyelik

uzerine.com a üye olmak için tıklayın

Haber bülteni üyeliği

Yahudiler 19. yüzyılın sonlarında devlet kurma çalışmalarına başladılar. Arz-ı mev?ut (vadedilmiş topraklar) üzerine devlet kurma çalışmaları ilk önce İngiltere?de görülür. 1848?de İngiliz hükumeti bir genelgeyle Filistin?deki konsoloslarını, Yahudilerin himayesine verdi. 1870?te Yahudi faaliyetlerinin merkezi İngiltere?den Rusya?ya geçti. Siyonist hareketlerin başına geçen Theodor Herzl, Filistin?de bir Yahudi devletinin kurulması için birçok çalışmalarda bulundu. Herzl, İngiltere gibi güçlü bir devleti arkasına alarak, gayesine ulaşma çabasındaydı. Rusyadaki antisemit katliamlardan kacan yahudiler 1870 yılından itibaren Filistin toprakları üzerinde tarımsal yerleşme merkezleri kurmaya başladılar. 1870-1896 yılları arasında Eretz Israel'de on yedi tarım kolonisi kuruldu.

Herzl, devrin Osmanlı Sultanı İkinci Abdülhamid ile görüşerek, ondan Filistin?de bir Aristokratik Cumhuriyet kurmak için izin istedi ve bazı tekliflerde bulundu. Fakat Sultan Herzl?in talep ve israrlarını kabul etmedi.

I. Dünya Savaşı sonunda, 2 Kasım 1917?de İngiltere dışişleri bakanı Arthur Balfour'un girişimiyle Balfour Deklerasyonu, 1917 süreci başlatıldi. Birleşmiş Milletler Cemiyeti de 1920 yılında, Filistin üzerinde İngiliz mandasını tanıdı. Bundan sonra kurulan bir Yahudi bürosu İngiltere nezdinde Yahudi haklarını temsil etmeye başladı.

Bundan sonraki yıllarda Nazi Almanyası'nın Yahudilere soykırım uygulamaya girişmeye başlamasıyla Filistin?e büyük bir Yahudi göçü başladı. Filistin?deki Araplar bu göçe karşı koyduklarından İngiltere, Yahudi göçlerinin durdurulmasına karar verdi. Bunun üzerine Sion?a bağlı Askeri Yahudi Teşkilatı Hagana, Filistin?e göç konusunda İngiltere?nin aldığı bu kısıtlayıcı kararı protesto amacıyla silahlı terör eylemlerine girişti. Filistin yonetimi Nazi liderligi ile isbirligine giristi. Bu amacla Kudus muftusu Almanya'ya bircok ziyarette bulundu.

Filistin?e de gizli Yahudi göçleri düzenlemeye başladı. İkinci Dünya Harbinin müttefiklerin galibiyetiyle bitmesinden sonra, Filistin meselesi son safhasına ulaşmıştı. İngiltere daha sonra Amerika?nın yardımını sağladıktan sonra, Filistin meselesini Birleşmiş Milletler'e götürüp, meselenin çözülmesini istedi. Birleşmiş Milletler 1947 Kasımında Filistin?in biri Yahudi öteki Arap olmak üzere iki devlet arasında paylaşılmasına karar verdi. Yahudiler bu karari kabul ederken Araplar red etti. Kudüs şehrine ise Birleşmiş Milletler denetiminde milletlerarası bir bölge statüsü tanındı. Bu çözüm Arapları tatmin etmedi. Israil Filistin savaşı başladı.

14 Mayıs 1948?de BM paylaşım planı uyarınca David Ben-Gurion tarafından İsrail Devleti?nin kuruluşu ilan edilmiştir. 24 saat sonra, Mısır, Ürdün, Suriye, Lübnan ve Irak orduları saldırıya geçerek İsrail topraklarına girmişlerdir. Yeni kurulmuş, donanımı yetersiz İsrail Savunma Kuvvetleri (IDF), İsraillilerin "İsrail?in Bağımsızlık Savaşı" olarak adlandırdıkları ve yaklaşık 15 ay süren ve 6000?in üzerinde İsrailli?nin yaşamına malolan (ülkenin o dönemki Musevi nüfusunun takriben yüzde biri) savaşta Arap ordularını geri püskürtmüşlerdir.

1949 yılının ilk aylarında BM nezdinde İsrail ile onunla savaşan Arap ülkelerinin herbiri (o dönemden beri İsrail?le müzakere masasına oturmayı reddeden Irak hariç) arasında doğrudan müzakereler düzenlenmiş ve bunların sonucunda bir ateşkes anlaşması imzalanmıştır. Ateşkes anlaşması uyarınca sahil şeridi, Celile ve tüm Necef İsrail?e, Yehuda ve Samiriye (Batı Şeria) Ürdün?e, Gazze Mısır yönetimine ve Kudüs?ün ise Eski Şehrin de dahil olduğu doğu kısmı Ürdün?e, batısı da İsrail?e bırakılmıştır. İsrail'in Filistinliler ile olan gerginliği ise sürmektedir.